گيكلو..فرستنده مطلب : جناب آقای سعيدپناهي گيگلو ( از نسل عباس سرتيپ بزرگ )

· گیگلو :

· گیگ: سرزمینی در عثمانی( در شهر ایزمیر ترکیه کنونی) میباشد که در ان زیارتگاهی برای افراد وجود دارد که بسیاری از افراد در قدیم افراد مبتلا به یرقان را برای بهبود به ان زیارتگاه میبردند که عدهای از این افراد در زمان شیخ صفی الدین صفوی پدر بزرگ شاه اسماعیل صفوی وارد ایران شدند و در منطقه ی مغان و مشکین امروزی طایفه ی گیگلو را تشکیل دادند و عده ای دیگر نیز از همان زمان در ترکیه ماندهاند و هم اکنون انها را با نام گیگلویاصیل در ترکیه میشناسند.
حاج فرج گیگلو :

حاج فرج گیگلو رئیس طایفه ی گیگلو

· از مشاهیر طایفه ی گیگلو در دوره ی قاجاریه بود که بیش از پنجاه سال علاوه بر ریاست و کدخدایی بر طایفه ی خویش در تمام حوادث اجتماعی و سیاسی اذربایجان نیز حضوری موثر و قدرتمند داشت.

· پدرش کربلایی محمد علی بیگ بعد از پایان جنگ های ایران و روس و انعقاد عهد نامه ی ترکمنچای در سال 1243 ق طایفه ی گیگلو را که گفته میشود از طوایف مشهور به یدی اویماق مغان بوده با نظارت حسن خان موغانی سرحد دار دولت ایران در منطقه ی اولتان ساحل ارس اسکان داده بود با ارام شدن اوضاع سیاسی و اجتماعی اذربایجان این طایفه نیز همراه با سایر طوایف به زندگی کوچ نشینی در ییلاقات سبلان و قشلاقات مغان روی اورد.

· مشهور است که در دوره ی سلطنت ناصرالدین شاه قاجار محمد علی بیگ یکی از حکام دولتی را به قتل رسانیده و به پناه گاخ خای قراباغ فرار کرده بود وی مدتی بعد با امان نامه ی دولت ایران بازگشته و در محکمه ای مجرم شناخته شد اما سوابق نیک و به ویزه رشادت های او در مرزداری جانش را نجات بخشید و از مجازات رهایی یافت.

· کربلایی محمد علی بیگ هشت پسر داشت که از میان انها عبادالله بیگ و حاجی فرج مشهور بوده و جانشین پدر شدند حاجی فرج با بزرگانی چون جواد خان امیر تومان حاج خواجه لو و بهرام خان و نوروز خان قوجه بیگلو و محمدقلی خان و نجفقلی خان الارلو و پاشا خان و باباش بیگ طالش میکائیلو همدوره بود و با این سرکردگان مشهور شاهسون درگیری های سخت طایفه ای داشت علاوه بر این در جنگ ها ی شاهسون ها با مرزداران روسیه دوشادوش انها رشادت و غیرت فوق العاده ای از خود نشان داده بود.

· روزگار حاج فرج در عهد حاکمیت دولت مشروطه و ایام اشوب و نابسامانی در اذربایجان به درگیری ها ی محلی و منطقه ای گذشت و طایفه ی او نیز متحمل لطمات و صدمات جبران ناپذیری شد.

· در خصوص مبارزه با روس ها جنگجویان تحت امر حاجی فرج و برادرزاده اش عالشان خان از ستون اصلی نهضت مقاومت ضد اشغالگری شاهسون ها بودند و در سال 1330 ق در دامنه ی سبلان و منطقه ی ارشق مغان حماسه هایی جاویدان در تاریخ مبارزات عشایر افریدند.

· و خاک ایران از وجود بلشویک ها و کمونیست ها ی متجاوز پاک کردند. وی در سال 1312 ه.ش پس از هشتاد سال در گذشت و حاتم خان جانشین پدر در ریاست و کدخدایی شد

· عالشان خان گیگلو :

· از بزرگان خوشنام عشایر مغان و از سرکردگان جنگجوی طایفه ی گیگلوی ایل شاهسون است که حدود چهل سال بر قسمتی از طایفه ریاست و کدخدایی داشته ودر مقایسه با حاج فرج گیگلو شخصی دولتخواه و ازادی خواه شناخته میشده است .

· عالشان پسر حبیب و برادر زاده ی حاجی فرج گیگلو ست. به استناد اطلاعات و گزارش های موجود در اسناد و متون تاریخی و گفتار معمرین محلی در دوره ی سلطنت مظفرالدین شاه قاجار عالشان خان با بروز اختلافات خاندانی از ریاست حاجی فرج بیرون رفت و به صورت مستقل بر قسمتی از طایفه ی خویش کدخدا شد.

· در حوادث عصر مشروطه خواهی در اذربایجان عالشان خان به همراهی عمران خان حاجی خواجه لو به هوا خواهی از دولتمردان و حکام اذربایجان و اردبیل و ازادی خواهان برخاست و در تمام درگیری ها مخالفان و موافقان مشروطیت در کنار حاجی خواجه لو ها در ارسباران و مشکین و اردبیل با مستبدین جنگیدند در سال های 1327 ق که مخبر السلطنه ی هدایت والی اذرباجان نقی خان رشید الملک حکمران اردبیل میرزا هاشم حکمران اهر و وزارت داخله ی ایران و انجمن ایالتی اذرباجان خطاب به حاجی حضرتقلی خان و عمران خان حاجی خواجه لو صادر کرده اند از غیرتمندی و مراتب وطن پرستی و دولت خواهی و مرزداری کدخدایان طایفه ی گیگلو قدردانی و سپاسگذاری شده است.

· نام عالشان خان در اذهان معمرین منطقه به عنوان انسانی مبارز در راه ملت و نجات دهنده ی مردم باقی مانده است به طوری که مشهور است عالشان خان و برادرش عین الله حتی در برابر حملاتی که قوجه بیگلو ها با استفاده از توپ های غنیمتی از روس ها برای تصرف مشکین شهر در سال 1326 ق انجام میدادند مقاومت ورزیده و شهر و مردم ان را نجات داده بودند پس در گذشت عالشان خان هوار خان جانشین او شد.

· بانو مشهد گله گیگلو :

· دختر عباس گیگلو و همسر عالشان خان و زنی بلند قامت و خوش سیما و زیبارو بود که از بانوان محترم طایفه ی گیگلو به شمار میرفت و نسبت به رعایا مهربان و پناهنگاه بود . او در ایام بحرانی و قحطی و خشکسالی گرفتاری های رعایا را بر طرف میکرد و مردمداری او هنوز هم زبانزد عام و خاص است خواهر ایشان به نام بانو کابی گیگلو زن حاتم خان گیگلو بود .

· در دوره ی حیات بانو گله گیگلو کسی از بیگ زادگان جرات ظلم و تعدی نسبت به رعایا را نداشت در بروز اختلافات طایفه ای ان بانوی کاردان نیز در مجلس داوری و حل اختلاف شرکت کرده و با نظرات صائب و دلسوزانه کمک های شایانی به رفع کدورت ها و اختلافات میکرد .

· وی در ایام محرم و رمضان مراسم تعزیه ی شهیدان کربلا و مجلس روضه تشکیل داده و روزانه بیش از ده راس از گوسفندان خویش را ذیح کرده و از ثروت خود فقرا و مستمندان و حاضرین مجلس عزاداری را اطعام میکرد او در سال 1345 دار فانی را وداع گفت و در صحن مسجد روستای کولیار مشکین شهر به خاک سپرده شد

· حاتم خان گیگلو :

حاجی فرج گیگلو 14 پسر داشت که یکی از انها به نام وردعلی در درگیری سواران شاهسون با نیروهای شیخ عبیدالله در دوره ی ناصر الدین شاه در میدان رزم کشته شده بود از میان سیزده برادر دیگر حاتم خان که مردی کاردان سیاستمدار و دور اندیش محسوب میشد بعد از رحلت پدرش در سال 1312 به ریاست طایفه انتخاب شده بود او توانسته بود با درایت و سیاست اختلافات طایفه ای را که در زمان پدرش به اوج خود رسیده بود حل کرده و گیگلوها را به طایفه ای قدرتمند و موثر در میان ایل شاهسون تبدیل کند.

· او همچنین در اواخر دوره ی قاجار در جریان جنگ اردوی دولتی با اسماعیل اقا سمیتقو در جمع سواران تحت امر جواد خان امیر تومان حاجی خواجه لو در جنگ شرکت کرده و رشادت و شجاعت بسیاری از خود نشان داده بود در حالی که سیاست فکری حاتم خان و قدرت جنگی جواد خان با هم باعث ایجاد پیروزی شده بود که سیاست فکری حاتم خان تاثیر و کمک به سزایی در پیروزی در این جنگ داشت که بعد از جنگ و تصرف منطقه ی اسماعیل اقا سمیتقو یک کمربند بزرگ و قدیمی از پوست مو طبیعی حیوان و نیمه چرمی زیبای اسماعیل اقا در انجا مانده بود که حاتم خان کمربند را به طایفه ی خویش اورد .

· موضعگیری حاتم خان گیگلو در غائله ی فرقه ی دموکرات آذربایجان :

· بعد از تجاوز نیروهای اشغالگر شوروی به ایران در سال 1320 و فعال شدن عناصر گروهای کمونیستی در اذربایجان شدیدترین فشارها بر روسای عشایر شاهسون از سوی عناصر امنیتی سیاسی و نظامی اشغالگران وارد میشد.

· یکی از این افراد متنفذ و محترم حاتم خان گیگلو بود که نمایندگان اعزامی میرجعفر باقر اف رئیس جمهور اذربایجان شوروی با شیوه های مختلف تطمیع و تهدید در صدد جلب همکاری وی با تشکیلات حزب توده و فرقه ی دموکرات اذربایجان بر امدند در مهر ماه 1320 حاتم خان گیگلو به همراه دیگر روسای طوایف شاهسون در جلسه ای که با دعوت محمد ساری جالنیسکی نماینده ی مخصوص میر جعفر باقر اف در اردبیل تشکیل شد و حضور یافت.

· در شهریور 1324 کنسولگری شوروی در اردبیل حاتم خان گیگلو و چند نفر از کدخدایان شاهسون را به اردبیل احضار کرده و انها را به اعلام استقلال اذربایجان و شاهسون ها تحریک کرد اما حاتم خان و بسیاری از بزرگان شاهسون این خواسته ی کنسول شوروی را نپذیرفت منظور اصلی کنسولگری روانه کردن حاتم خان گیگلو و رستم خان عیسی لو و فرض الله بیگ طالش میکائیلو به باکو بود تا بدین وسیله روحیه ی طوایف شاهسون و اهالی را متزلزل و زمینه ی اجرای مقاصد حزب توده را در منطقه فراهم کنند.

· امتناع حاتم خان گیگلو و فرض الله بیگ پاشایی از رفتن به باکو در نقش بر اب شدن توطئه های عناصر فرقه ی دموکرات میر جعفر باقر اف رئیس جمهور اذربایجان بسیار موثر افتاد

· ماموران امنیتی شوروی که مقاومت و سازش ناپذیری حاتم خان را مانعی جدی در نفوذ به قلمرو طایفه ی گیگلو و نواحی مشکین و اصلاندوز تلقی میکردند در صدد ایذاء و اذیت فرزندان او از جمله بالا خان و علی خان بر امده و بدین تربیت با زور و تهدید خواستار همکاری انها شدند.

· اخرین ملاقات ماموران شوروی با حاتم خان گیگلو یک ماه قبل از 21 اذر 1324 صورت گرفت زمانی که کنسول شوروی در تبریز به همراه ماموران اطلاعاتی شوروی به منزل حاتم خان در مشکین شهر رفت و او را تهدید کرد که او نیز میبایست مانند سایر روسای طوایف به کناری نشسته و در سیاست و امور بخش مشکین شهر دخالت نکند و الا با او و امیر اصلان عیسی لو به طور دیگر رفتار میشود.

· در طول یک سال فعالیت فرقه ی دموکرات اذربایجان خواه با زور و تهدید و خواه با توجه به سیاست محتاط حاتم خان یکی از فرزندان او به نام علی خان رئیسی در مراکز هواداری کرد و حتی در درگیری های پاییز سال 1325 با مخالفان فرقه ی دموکرات جنگید بالا خان فرزند دیگر حاتم خان نیز به عنوان ریاست اداره ی شهربانی فرقه ی دموکرات در مشکین شهر با مخالفان فرقه جنگیده بود.

· محمود خان برادر حاتم خان نیز نماینده ی مجلس ملی اذربایجان از منطقه ی عشایر مشکین شهر بود حاتم خان تا اخر عمر فرقه دموکرات متحد امیر اصلان بیگ عیسی لو باقی ماند و تسلیم انها نشد.

· در سال های بعد از سقوط فرقه ی دموکرات نیز حاتم خان رئیس طایفه بود و مردم او را کد خدایی ایلدار رعیت پرور متدین و وطندوست شناخته و می شناسند.

· حاج محمود خان گیگلو (برادر کوچکتر حاتم خان) :

· از بین برادران حاتم خان گیگلو محمود خان برادر کوچک حاتم خان فردی شایسته تر نسبت به دیگر برادرانش بود که ازلحاظ دارایی و ثروت نسبت به حاتم خان و برادرانش برتر بود.

· محمود خان خود نیز تحت امر حاتم خان گیگلو قرار داشت و تمام مخارج مادی دیگر برادرانش را میداد.

فرستنده مطلب : جناب آقای ارسام طالش میکائیل

بيگهاي اصيل در گيگلو :
بيگهاي اصيل در گيگلو تيره ي عليپناهلو ميباشند كه اجدادشان از خيلي زمانهاي پيش از تركيه آمده است حتي اين احتمال هم وجود دارد كه ولايت گيگ در تركيه اسم يكي از اجداد عليپناه بيگ باشد اما بيگهاي كه اكنون در گيگلو بيگ شناخته شدند يعني خاندان حاج فرج بيگهاي اصيل نيستند عليرضا و پسرش محمدعلي كه به ترتيب پدر بزرگ و پدر حاج فرج بودند در اواسط قرن نوزدهم از قرهباغ آمده اند.
در واقع خاندان حاج فرج از 150سال كمتر به ايران آمده اند در ان زمان و قبل از آن قدرت طايفه ي گيگلو در دست عليپناهلوها بود از بيگهاي آن زمان ميتوان به امراه بيگ نبي بيگ نهمت بيگ سليمان و نريمان بيگ و عباس سر تيپ بود كه عباس بيگ در دوره ي يكي از شاهان قاجار درجه ي سرتيپي گرفت واز آن به بعد به عباس سرتيپ معروف شد اما زماني كه خاندان حاج فرج وارد ايران شدند قدرت را از دست عليپناهلوها خارج كرده وخود را بيگ ناميدند و كلا در كتابهاي مربوط به شاهسون تاريخ گيگلو را از خودشان شروع كردند.
در ادامه ي مطالب قبلي:زماني كه قوجا بيگلوها مي خواستند مشگين را تصرف كنند همين عليپناهلوها در كنار حاج فرج و عالشان با قوجا بيبيگلوها جنگيده ومشگين را نجات دادند اما در كتابها صحبتي از علي پناهلوها به ميان نياوردند.عليپناهلوها هم اكنون با نامهاي ميرزازاده پناهي نعمتي و اطاعتي هستند.
شجره نامه علیپناه لوها :
شجره نامه نسل علیپناه بیگ}امراه بیگ فرزند علیپناه بیگ است.سه پسر امراه بیگ عبارتند از نبی-آقاجعفر-حاج حسن}پسر نبی:سلیمان}پسران سلیمان:عباس سرتیپ-نهمت-نریمان}نسل عباس سرتیپ و نریمان با نام پناهی ونسل نهمت بانام نعمتی است
}پسران آقاجعفر:میرزاحسین-آقاحسین-آلجعفر}نسل میرزاحسین بانام میرزازاده نسل آلجعفربانام اطاعتی ونسل آقاحسین بانام پناهی است}.نسل حاج حسن الان یک تیره ی مستقل هستند پسران حاج حسن عبارتند از کاظم ومحمدتقی .نسل کاظم بانام کاظمی ونسل محمد تقی بانام تقوی است وبانام حاج حسنلو هستند.
بيگهاي اصيل در گيگلو :
بيگهاي اصيل در گيگلو تيره ي عليپناهلو ميباشند كه اجدادشان از خيلي زمانهاي پيش از تركيه آمده است مهاجرت این تیره در زمان شاه عباس بوده است یعنی علیپناهلوها از نسل یونسور پاشا یا الله قلی پاشا میباشند. اما بيگهاي كه اكنون در گيگلو بيگ شناخته شدند يعني خاندان حاج فرج بيگهاي اصيل نيستند عليرضا و پسرش محمدعلي كه به ترتيب پدر بزرگ و پدر حاج فرج بودند در اواسط قرن نوزدهم از قرهباغ آمده اند.در واقع خاندان حاج فرج از 150سال كمتر به ايران آمده اند در ان زمان و قبل از آن قدرت طايفه ي گيگلو در دست عليپناهلوها بود.شجره نامه نسل علیپناه بیگ}امراه بیگ فرزندعلیپناه بیگ است.سه پسر امراه بیگ عبارتند ازنبی-آقاجعفر-حاج حسن}پسر نبی:سلیمان}پسران سلیمان:عباس سرتیپ-نهمت-نریمان}نسل عباس سرتیپ و نریمان با نام پناهی ونسل نهمت بانام نعمتی است
}پسران آقاجعفر:میرزاحسین-آقاحسین-آلجعفر}نسل میرزاحسین بانام میرزازاده نسل آلجعفربانام اطاعتی ونسل آقاحسین بانام پناهی است}.نسل حاج حسن الان یک تیره ی مستقل هستند پسران حاج حسن عبارتند از کاظم ومحمدتقی .نسل کاظم بانام کاظمی ونسل محمد تقی بانام تقوی است وبانام حاج حسنلو هستند.امراه بیگ از فرزندان علی پناه بیگ که کل علی پناهلوها بعد از علی پناه بیگ ازنسل او هستند کردکه بسیاری از مناطق مغان مشگین وییلاقات در دست اینها بود امراه بیگ
در دگیری با طایفه دمیرچیلو که آن زمان با گیگلوها همسایه بود به ضرب گلوله کشته
شده بود ومحل کشته شدن او ازآن موقع به بعد به داوالان تپه معروف شد.
عباس سرتيپ كه آخرين نفر ريس طايفه از اين خاندان بودكه در دوره ي قاجار درجه سرتيپي گرفته بود حتي درآن زمانها به اين خاندان به چشم اجاق نگاه مي كردند بعد از عباس سرتيپ عالشان و حاج فرج قدرت را از دست اين خاندان خارج كردند.
فرستنده مطلب : جناب آقای سعيدپناهي گيگلو ( از نسل عباس سرتيپ بزرگ )

نظرات شما عزیزان: